Limburg land van paarden

(c) Nieuwsitem uit Limburgs Dagblad, 1 maart 2016

Ruim vijf jaar geleden zette de provincie Limburg de eerste stappen voor een Limburgs paardensportplan. Limburg moest paardensportprovincie nummer 1 worden in Nederland. In weerwil van de economische crisis is dat voor een belangrijk deel gelukt. Er wordt naar schatting ruim 185 miljoen euro per jaar omgezet in de Limburgse paardenhouderij.

Limburg land van paarden
door Hans Straus

Adrie van Oerle uit Panningen is bij Aelmans Adviesgroep in Baexem onder andere verantwoordelijk voor financieel-economische adviezen aan paardenhouders in Limburg. Daarnaast is hij actief fokker en bestuurder. „Vanaf het begin zijn we betrokken bij veel initiatieven met paarden in het buitengebied. We zien de paardensector als een belangrijke nieuwe drager van de economie in het buitengebied, waar de traditionele veehouderij het moeilijk heeft.” Deze visie wordt onderstreept door Jan Janssen van de stichting Limburg Paardensport, de organisatie die in samenwerking met de sector zelf, onderwijs, sport en overheden de paardensector versterkt.

Volgens van Oerle is de paardensector in Nederland de tweede sporteconomie na het betaald voetbal. En binnen Nederland is Limburg een van de meest actieve provincies. Er is recentelijk voor meer dan 50 miljoen euro geïnvesteerd in de sector. En namens de stichting Limburg Paardensport spreekt voorzitter Janssen van een geschatte omzet van 200 miljoen euro op jaarbasis.

“Officiële cijfers ontbreken nog, maar de paardenhouderij is de sector in Limburg die volgens ons het sterkst groeit. Met een percentage van tussen de 5 en 10 procent.” Van Oerle wijst erop dat de sector het vooral van private investeerders moet hebben. “In gemeenten als Peel en Maas,Weert en Nuth bijvoorbeeld wordt ook met subsidie gewerkt, maar bedrijven in de paardensector moeten gemiddeld 50 procent eigen geld meenemen om investeringen gedaan te krijgen waar het in de reguliere landbouw om 20 tot 30 procent gaat. Banken zien in de paardensport meer risico, omdat er meer emotie komt kijken bij het houden van paarden dan in de reguliere veeteelt.”

Des te opmerkelijker is het succes van de sector. Van Oerle: “De komende decennia verwacht ik dat de paardenhouderij in ons land de voorsprong die er is op het gebied van fokken van dressuur- en springpaarden zal vasthouden. Er zijn nu eenmaal niet zo veel gebieden in de wereld waar paarden worden gefokt op topniveau. En de vraag stijgt mondiaal. China en Rusland hebben niet de knowhow om zelf paarden te fokken en zijn dus aangewezen op topfokkers en -handelaren.Daarvan zijn er alleen al in Limburg een stuk of twintig.”

In feite zeggen de deskundigen dat Noord-Limburg het epicentrum is van de hippische sector in Nederland. Alle schakels zijn vertegenwoordigd, van paardenfokkers tot transporteurs. Met het Equestrian Centre De Peelbergen heeft de regio bovendien een uithangbord van formaat. Zuid-Limburg is het terrein voor eventing en kent een aantal snel groeiende maneges. In Midden-Limburg ten slotte zijn nog niet alle ambities die de provincie vijf jaar geleden in het paardensportplan heeft neergelegd van de grond gekomen. Springbondscoach Rob Ehrens uit Echt start een nieuw bedrijf in Weert. Die gemeente heeft ambities voor een hippische campus. De onderwijscomponent daarin moet nog vorm krijgen.

Ondertussen profiteren veel ondernemers in Limburg van een opgaande trend. En dat geldt niet alleen voor een paardenfokker en -handelaar als Paul Hendrix in Kessel die een flink deel van de duizend toppaarden die jaarlijks vanuit Limburg worden verkocht voor zijn rekening neemt. Een pensionstalhouder en paardentrainer als Jos Bemelmans in Hulsberg werkt – net als elders in de provincie – noodgedwongen met wachtlijsten. Ook de internationale paardentransporteur Horse Service International in Meterik groeit maar door en exporteert drieduizend paarden per jaar naar landen in Azië, het Midden-Oosten, Afrika, en Latijns- Amerika.

We zetten de genoemde drie familiebedrijven op deze pagina’s in de schijnwerpers.

De paardenfokker
Wie: Paul Hendrix
Van: Stal Hendrix Kessel
Wat: Fokkerij en handel in toppaarden

De springpaarden van Stal Hendrix worden verkocht naar de VS, Canada, Ierland, Frankrijk, Duitsland en de Scandinavische landen. Hendrix heeft al eerste voorzichtige banden aangeknoopt met Rusland en China, maar ziet daar nog niet de infrastructuur die vooraf moet gaan aan de inzet van toppaarden. Zijn handelswaar gaat voor bedragen tussen tienduizenden euro’s en enkele tonnen van de hand. “Nederland gaat samen met Duitsland en Frankrijk aan de leiding op de ranking van toppaarden rond de zeven en acht jaar in de dressuur- en springsport. Limburg is daar heel belangrijk in.

In de driehoek tussen het bedrijf van Jan Tops in Valkenswaard, de voortrekkersrol van de stoeterij Zangersheide in Lanaken en het grootste paardensportevenement ter wereld, het CHIO Aken, biedt Limburg alles wat een paardenliefhebber wenst binnen een compact gebied.’’

De crisis heeft nauwelijks vat gehad op de handel van Hendrix in Kessel. Inmiddels zit de verkoop met 250 paarden per jaar weer op het niveau van voor de bankencrisis in 2008. De prijs voor individuele paarden is ondertussen blijven stijgen, omdat de toppaarden meer prijzen kunnen pakken tegenwoordig. “De top heeft nooit onder de crisis geleden dankzij het groeiend aantal evenementen.”

Voor Hendrix staat de komst van het Equestrian Centre De Peelbergen in Sevenum – het grootste hippische centrum in Nederland – symbool voor de kracht van de sector in Limburg. “Dat leken wilde plannen, maar de ondernemers in de sector zelf zaten aan tafel en investeerden in het centrum. Daar geloofde ik in. Het is net als met een eredivisieclub in het betaald voetbal. Die moet zelf spelers opleiden en laten spelen om ooit naar de Champions League te kunnen gaan. De Peelbergen is de perfecte etalage.”

De transporteur
Wie: Peter van Nieuwenborg en Roy Oirbans
Van: Horse Service International Meterik
Wat: internationaal paardentransport

Het bedrijf van Van Nieuwenborg en Oirbans transporteert 3.000 paarden per jaar naar alle windstreken. Dat waren er bij de start van het bedrijf nog zo’n 120. Sinds 1991 zijn er al bijna 20.000 succesvolle transporten afgewikkeld en groeit het bedrijf gestaag. Zo’n transport is fysiek gezien al een ingewikkelde procedure met stalen boxen in een vliegtuigruim, maar logistiek is dat nog veel gecompliceerder. Per land verschillen bijvoorbeeld de invoerdocumenten en quarantaineprocedures en -periodes. Die kennis hebben de zeven kantoormedewerkers in huis. Of dat nu voor een land als China is of Colombia. De kracht van Horse Service International is naast genoemde kennis het netwerk van agenten dat in heel Europa actief is. Niet alleen worden er paarden vanuit Nederland ‘verscheept’ vanaf Schiphol met Martinair en KLM, maar ze worden ook verzameld vanuit heel Europa. “Als paarden bij ons in quarantaine gaan, kunnen de eigenaren bij ons in het bedrijf eventueel overnachten. Ook tijdens de vlucht zijn er altijd grooms in touw die bij de paarden kunnen. Voeding, verzorging, hoefsmid en zelfs een solarium; we bieden het allemaal. We zeggen wel eens schertsend dat de paarden beter bij ons weggaan, dan dat ze binnen zijn gekomen’’, zeggen Oirbans en Van Nieuwenborg.

Luchttransport voor een paard kost tussen de 5.500 en 8.000 euro. Van de crisis heeft zowel Horse Service als de paardensector weinig last gehad. “De Peelbergen is een goed voorbeeld. Er wordt naar het grote geheel gekeken; niet naar mogelijke onderlinge concurrentie. Als wij op een beurs in China ons verhaal doen, vertellen we wat er in Limburg en daar buiten te halen is. Zo versterk je elkaar.’’

De pensionhouder
Wie: Jos Bemelmans
Van: Equine Park Hulsberg
Wat: Pensionstal en paardentraining

Stal Bemelmans is een dressuur- en pensionstal. Klanten kunnen er hun paarden rijden, stallen, laten verzorgen en trainen. Jos Bemelmans heeft 102 paarden op stal staan en een wachtlijst van nog eens 20 eigenaars die hun edele viervoeters graag zouden willen stallen in het idyllisch gelegen pension. Bemelmans krijgt drie aanvragen per week. “Vorig jaar hebben we nog een stal bijgebouwd met 16 paardenboxen en een grote buitenpiste van 70 bij 100 meter. De laatste drie jaar is ons bedrijf explosief gegroeid. We hebben geen last gehad van de crisis. Mensen bezuinigen, maar het paard blijft. Soms nemen mensen zelfs een krantenwijk om de kosten te kunnen dragen.”

En de stal van Bemelmans is echt niet de goedkoopste in de regio die in totaal acht stalhouders rijk is. Prijzen voor stalling variëren van 220 tot 450 euro per maand en stijgen de laatste jaren gestaag. “Omdat we 24/7 service bieden.We hebben 2 binnenhallen en twee buitenbakken en kunnen de paarden in principe 365 dagen per jaar de wei in.”

Belangrijke ontwikkeling in positieve zin in de regio rond Hulsberg is de groeiende populariteit van het eventingevenement dat mede dankzij Bemelmans is ontstaan. “We hadden hier eerst een paardenmarkt die steeds minder mensen trok. Toen heb ik gezegd dat we iets nieuws nodig hadden. En wat is beter dan eventing in een heuvelachtig landschap? Paardensporters die cross country rijden, over en door natuurlijke obstakels.” Het inmiddels jaarlijks terugkerende evenement op tweede Pinksterdag is in drie jaar tijd gegroeid van 100 toeschouwers naar 3000. De inschrijvingen van het internationale deelnemersveld van 200 ruiters zijn binnen een half uur tijd binnen. „De sport versterkt de branche.”